ဗိုလ္ဆိုတာ
ဗိုလ္ဆိုတာသည္ ပါဠိေဝါဟာရအရ "ဗလ"မွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္၏။ "ဗလ"၏ အဓိပၸါယ္သည္ ဆန္႔က်င္ဘက္ရန္သူကို ေခ်မုန္းႏိုင္စြမ္းေသာ သတၱိ (စိတ္စြမ္းအား/ကာယခြန္အား) သေဘာရ၏။
ဗိုလ္ (၅) ပါး႐ွိသည္။ ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏။
(၁) သဒၵါ (ယံုၾကည္ခ်က္)
(၂) သတိ (စိတ္ျမဲျမံမႈ)
(၃) သမာဓိ (စိတ္တည္ၾကည္မႈ)
(၄) ဝီရိယ (အားထုတ္မႈ)
(၅) ပညာ (ေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္း)
(၁) သဒၵါကို သာယာမႈဆိုသည့္ (တဏွာ)က ဖ်က္ဆီးတတ္၏။ ဥပမာ| အမ်ားေကာင္းစားေရးဝါဒနဲ႔ တည္ေဆာက္မည္လို႔ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖင့္ လုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း စည္းစိမ္ေတြ သာယာစရာေတြ ၾကံဳေတြ႔ ခံစားရလာတဲ့အခါ ယစ္မႈးသာယာၿပီး သဒၵါဆိုသည့္ ယံုၾကည္ခ်က္သည္ ေလ်ာ့ရဲေပါ့ပ်က္ လာတတ္သည္။
(၂) သတိကို ေပါ့ေလ်ာ့မႈဆိုသည့္ (မုဌသစၥာ)က ဖ်က္တတ္၏။
(၃) သမာဓိကို ပ်ံ့လြင့္မႈဆိုသည့္ (ဝိေကၡပက)က ဖ်က္တတ္၏။
(၄) ဝီရိယကို ပ်င္းရိျခင္းဆိုသည့္ (ေကာသဇၨ)က ဖ်က္တတ္၏။
(၅) ပညာကို မႈန္မိႈင္း မေဝခြဲႏိုင္မႈဆိုသည့္ (သေမၼဟ) က ဖ်က္တတ္သည္။
အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး မဟတၱမဂႏၵီက "သင္ကိုယ္တိုင္မွတစ္ပါး မည္သူကမ်ွ သင့္ကို အႏၱရာယ္ မေပးႏိုင္ေခ်" မိန္႔ဆိုခ်က္ကို ၾကားသိဖူး၏။
ဒုတိယကမၻာစစ္မွ ဂ်ပန္ေတြ လက္နက္ခ်တာကို လက္ခံယူတဲ့ ေအာင္ပြဲခံ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မက္ေအာသာက ေျပာခဲ့ဖူးသည္မွာ
" Build up to be a man who will master himself before he seeks to master other men. "
"တစ္ျခားသူမ်ား အေပၚ အႏိုင္မယူခင္ မိမိကိုယ္ကို အစဥ္ေအာင္ႏိုင္သူ ျဖစ္ေအာင္ ပထမတည္ေဆာက္ပါ"
အေနာက္တိုင္းစစ္တကၠသိုလ္တြင္ မိမိကိုယ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈ (Self Control) ၊ မိမိကိုယ္ ပ်ိဳးေထာင္မႈ (Self Cultivation) ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို အေျခခံၿပီး ေလ့က်င့္သင္ၾကားၾက၏။
ေခါင္းေဆာင္ဆိုသည္ ကိုယ့္ကိုယ့္ကို ဆံုးမႏိုင္တဲ့သူ ၊ ငယ္သားဆိုသည္ကား အထိန္းအကြပ္ကို ကိုယ့္ဘာသာမလုပ္ႏိုင္၍ သူတစ္ပါးၾသဇာေပးျခင္းကို ေတာင္းဆိုတဲ့လူပင္။
ကိုယ့္ကိုဗိုလ္ငါးပါး ျပည့္စံုေအာင္ ထိန္းသိမ္းရမည္။ ပ်ိဳးေထာင္ရမည္။ မိမိကိုယ္ကို ထိန္းသိမ္းပဲ့ျပင္သည့္သူ၊ မိမိဆႏၵ အလိုေတြကို အလိုမလိုက္တတ္သည့္သူမွသာ တစ္ပါးသူကို ဆရာလုပ္ႏိုင္မည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ ႏိုင္မည္။
သဂၤဟဗိုလ္
သဂၤဟဗိုလ္ (၄) ပါး႐ွိ၏။ ပူပင္ေၾကာင့္ၾကမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္ျခင္း ဟု အဓိပၸါယ္ေဆာင္၏။
(၁) သမာနတၱတာ = (ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ထား႐ွျိခင္း)
ဒါသည္ ရန္ကင္း၏၊ ေအးခ်မ္း၏၊ ေၾကာင့္ၾကခပ္သိမ္း လက္ေတြ႔ၿငိမ္းေစႏိုင္တဲ့ ဗိုလ္ျဖစ္သည္။
(၂) ေဝယ်ဝဇၨ = (သူတစ္ပါးအက်ိဳးေ႐ွး႐ႈၿပီး သူတစ္ဖက္သား
နားဝင္ခ်ဳိသာေအာင္ ေျပာဆိုျခင္း)
ဒါသည္လည္း စြမ္းအား တစ္ခုမည္၏၊ ရန္လည္းေအာင္ေစ၏။
(၃) အတၱာစရိယ = ( မိမိကိုယ္စြမ္း၊ ဉာဏ္စြမ္း႐ွိသမ်ွ သူတစ္ပါး အက်ိဳးကိုေဆာင္ျခင္း)
ရဲေဘာ္သည္ တိုင္းျပည္အတြက္ဆိုတဲ့ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္ အနစ္နာခံၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ ဗိုလ္ ပီသတဲ့ စည္းရံုးေရးစြမ္းရည္ ျဖစ္၏။
(၄) ဒါန = (အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ လုပ္အား၊ ဉာဏ္အား ပညာ ဥစၥာ စသည့္အရာေပးျခင္း)
သဂၤဟဗိုလ္ေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုသူသည္ ပူပင္ေသာက ကင္ေဝးရၿပီး အေၾကာက္တရားလည္း မ႐ွိေတာ့သျဖင့္ ရဲရင့္တည္ၿငိမ္လာမည္။
ကြၽႏု္ပ္ဆိုလိုသည္မွာ စစ္ဗိုလ္၊ ဒုရဲအုပ္ ျဖစ္ရမည္ထက္ ကိုယ့္ဘဝကို ကိုယ္တိုင္ ဗိုလ္ျဖစ္ေအာင္ ထူေထာင္ တည္ေဆာက္ရမည္က ပိုၿပီး လိုအပ္လွပါသည္။
ကိုးကား ( ဗုဒၶအဘိဓမၼာ၊ ခ်စ္ႏိုင္-စိတ္ပညာ)
ကမၼဝါဒီမွ စာဖတ္သူသို႔............
www.bomgsaw.blogspot.com
ဗိုလ္ (၅) ပါး႐ွိသည္။ ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏။
(၁) သဒၵါ (ယံုၾကည္ခ်က္)
(၂) သတိ (စိတ္ျမဲျမံမႈ)
(၃) သမာဓိ (စိတ္တည္ၾကည္မႈ)
(၄) ဝီရိယ (အားထုတ္မႈ)
(၅) ပညာ (ေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္း)
(၁) သဒၵါကို သာယာမႈဆိုသည့္ (တဏွာ)က ဖ်က္ဆီးတတ္၏။ ဥပမာ| အမ်ားေကာင္းစားေရးဝါဒနဲ႔ တည္ေဆာက္မည္လို႔ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖင့္ လုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း စည္းစိမ္ေတြ သာယာစရာေတြ ၾကံဳေတြ႔ ခံစားရလာတဲ့အခါ ယစ္မႈးသာယာၿပီး သဒၵါဆိုသည့္ ယံုၾကည္ခ်က္သည္ ေလ်ာ့ရဲေပါ့ပ်က္ လာတတ္သည္။
(၂) သတိကို ေပါ့ေလ်ာ့မႈဆိုသည့္ (မုဌသစၥာ)က ဖ်က္တတ္၏။
(၃) သမာဓိကို ပ်ံ့လြင့္မႈဆိုသည့္ (ဝိေကၡပက)က ဖ်က္တတ္၏။
(၄) ဝီရိယကို ပ်င္းရိျခင္းဆိုသည့္ (ေကာသဇၨ)က ဖ်က္တတ္၏။
(၅) ပညာကို မႈန္မိႈင္း မေဝခြဲႏိုင္မႈဆိုသည့္ (သေမၼဟ) က ဖ်က္တတ္သည္။
အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး မဟတၱမဂႏၵီက "သင္ကိုယ္တိုင္မွတစ္ပါး မည္သူကမ်ွ သင့္ကို အႏၱရာယ္ မေပးႏိုင္ေခ်" မိန္႔ဆိုခ်က္ကို ၾကားသိဖူး၏။
ဒုတိယကမၻာစစ္မွ ဂ်ပန္ေတြ လက္နက္ခ်တာကို လက္ခံယူတဲ့ ေအာင္ပြဲခံ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မက္ေအာသာက ေျပာခဲ့ဖူးသည္မွာ
" Build up to be a man who will master himself before he seeks to master other men. "
"တစ္ျခားသူမ်ား အေပၚ အႏိုင္မယူခင္ မိမိကိုယ္ကို အစဥ္ေအာင္ႏိုင္သူ ျဖစ္ေအာင္ ပထမတည္ေဆာက္ပါ"
အေနာက္တိုင္းစစ္တကၠသိုလ္တြင္ မိမိကိုယ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈ (Self Control) ၊ မိမိကိုယ္ ပ်ိဳးေထာင္မႈ (Self Cultivation) ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို အေျခခံၿပီး ေလ့က်င့္သင္ၾကားၾက၏။
ေခါင္းေဆာင္ဆိုသည္ ကိုယ့္ကိုယ့္ကို ဆံုးမႏိုင္တဲ့သူ ၊ ငယ္သားဆိုသည္ကား အထိန္းအကြပ္ကို ကိုယ့္ဘာသာမလုပ္ႏိုင္၍ သူတစ္ပါးၾသဇာေပးျခင္းကို ေတာင္းဆိုတဲ့လူပင္။
ကိုယ့္ကိုဗိုလ္ငါးပါး ျပည့္စံုေအာင္ ထိန္းသိမ္းရမည္။ ပ်ိဳးေထာင္ရမည္။ မိမိကိုယ္ကို ထိန္းသိမ္းပဲ့ျပင္သည့္သူ၊ မိမိဆႏၵ အလိုေတြကို အလိုမလိုက္တတ္သည့္သူမွသာ တစ္ပါးသူကို ဆရာလုပ္ႏိုင္မည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ ႏိုင္မည္။
သဂၤဟဗိုလ္
သဂၤဟဗိုလ္ (၄) ပါး႐ွိ၏။ ပူပင္ေၾကာင့္ၾကမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္ျခင္း ဟု အဓိပၸါယ္ေဆာင္၏။
(၁) သမာနတၱတာ = (ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ထား႐ွျိခင္း)
ဒါသည္ ရန္ကင္း၏၊ ေအးခ်မ္း၏၊ ေၾကာင့္ၾကခပ္သိမ္း လက္ေတြ႔ၿငိမ္းေစႏိုင္တဲ့ ဗိုလ္ျဖစ္သည္။
(၂) ေဝယ်ဝဇၨ = (သူတစ္ပါးအက်ိဳးေ႐ွး႐ႈၿပီး သူတစ္ဖက္သား
နားဝင္ခ်ဳိသာေအာင္ ေျပာဆိုျခင္း)
ဒါသည္လည္း စြမ္းအား တစ္ခုမည္၏၊ ရန္လည္းေအာင္ေစ၏။
(၃) အတၱာစရိယ = ( မိမိကိုယ္စြမ္း၊ ဉာဏ္စြမ္း႐ွိသမ်ွ သူတစ္ပါး အက်ိဳးကိုေဆာင္ျခင္း)
ရဲေဘာ္သည္ တိုင္းျပည္အတြက္ဆိုတဲ့ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္ အနစ္နာခံၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ ဗိုလ္ ပီသတဲ့ စည္းရံုးေရးစြမ္းရည္ ျဖစ္၏။
(၄) ဒါန = (အမ်ားအက်ိဳးအတြက္ လုပ္အား၊ ဉာဏ္အား ပညာ ဥစၥာ စသည့္အရာေပးျခင္း)
သဂၤဟဗိုလ္ေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုသူသည္ ပူပင္ေသာက ကင္ေဝးရၿပီး အေၾကာက္တရားလည္း မ႐ွိေတာ့သျဖင့္ ရဲရင့္တည္ၿငိမ္လာမည္။
ကြၽႏု္ပ္ဆိုလိုသည္မွာ စစ္ဗိုလ္၊ ဒုရဲအုပ္ ျဖစ္ရမည္ထက္ ကိုယ့္ဘဝကို ကိုယ္တိုင္ ဗိုလ္ျဖစ္ေအာင္ ထူေထာင္ တည္ေဆာက္ရမည္က ပိုၿပီး လိုအပ္လွပါသည္။
ကိုးကား ( ဗုဒၶအဘိဓမၼာ၊ ခ်စ္ႏိုင္-စိတ္ပညာ)
ကမၼဝါဒီမွ စာဖတ္သူသို႔............
www.bomgsaw.blogspot.com
No comments:
Post a Comment